• اون ایکی هجالي قوشغولار:

بو اؤلچوده اون هجالي اؤلچو کيمي چوخ يايغين بير اؤلگو اولماميشدير. لاکين هم چاغداش منظومه‌لريميزده. هم فولکلوريک نمونه‌لرده و هم‌ده ان اسکي قايناقلاردا بو اؤلچونون اؤزنکلرينه راست گليريک. دئمک هم آتالار سؤزلرينده، هم يئني شعريميزده و هم‌ده آبيده‌لريميزده بو اؤلچودن نمونه‌لر قالميشدير. بو اؤلچو عموميتله (4+4+4)، (6+6)، (7+5) و (5+7) بؤلگولرينده ايشله‌نليلميشدير مثال‌لار:

(4+4+4)

بري گلگيل/ باشيم باختي/ ائويم تاختي

ائودن چيخيب/ يوروينده/ سروي بويلوم

توپوغوندا/ سارماشاندا/ قارا ساچيم

(دده قورقورد کيتابيندان)

(6+6)

بير مخمورلوق سارار/ اطرافي، هرکسي

کسيلر حياتين/ او غولدايان سسي.

ايچر ايشيقلاري/ ظلمتين نفسي

 

يار بي ديلرم/ عشقين وئر، شوقون وئر

او مارام فضليندن/ عشقين وئر، شوون وئر.

مست ائيله سن مني/ بيلمه‌ييم من مني،

تا تاپا جان سني/ عشقين وئر، شوقون وئر.

(يونس امره)

 

 

• اون دؤرد هجالي قوشغولار:

جدوليمزين 6- نجي ساييندا قئيد ائتديگيميز اون دؤرد هجالي شعرلر، عموميتله (7+7) بؤلگوسونون مختلف حال‌لاريندا تظاهر ائدير. هم يئيني و چاغداش شعريميزده، هم‌ده ائل نغمه‌لرينده بوللو نمونه‌لري واردير. همين اساس بؤلگونون (3+4+3+4)، (4+3+3+4)، (4+3+4+3) و (5+2+5+2) بيچيملري واردير.

نمونه‌لر:

(7+7)

بير کز اوزونو گؤرن/ عؤمرونجه اونوتمايا،

تسبيحي سن اولاسان/ اول آيروق يول توتمايا.

طاعت ائدن زاهيده/ نظرين ائدر ايسه،

اونودا تسبيحيني/ محراب سجده ائتمه‌يه.

(يونس امره)

 

• اون آلتی هجالي قوشغولار:

اون آلتي هجالي اؤلچولرين بيرينجي اساس بؤلگوسو (8+8) و ايکينجي اساس بؤلگولري (7+9) و (9-7) بيچيملردير. لاکين عموميتله بيرينجي اساس بؤلگو و بو بؤلگونون (4+4+4+4) بيچيمي ايشله‌نير. بو بؤلگويه مختلف متنلرده راست گليريک.

نئده‌م من بو کؤنول ايله/ منيم ايله بئله دورماز،

 معشوق اوزون گؤردومگر/ اؤيود لنيب اؤيود آلماز.

 کؤنلوم منه يولداش ايکن/ زؤهد و طاعت قيلير ايديم

 ييخيلدي بو ترتيبلريم/ کؤنولسورم، اليم ائرمز.

(يونس امره)

(4+4+4+4)

آرخ ديبينده/ آغ گئيينميش/ گؤيومتول بير/سرو آغاجي

قاراقيشا/ هئچ باخمادان/ يو کسلميشدي/ باشدا تاجي

اوره گينده/ قورخو عسکر/ يؤنه‌ليردي/ اونا ساري

آزاد سروين/ ئونونده او/ اوخويوردو/ آراز باري

(اوچغون داخما)

بوردا بيزيم «جوت هجالي قوشغولار» يميزين ايضاحي قورتارير. البته شعريميزده اون سگيز هجالي و ايگيرمي هجاليلاردا ايشله‌نميشلر لاکين اونلاري باشقا اؤلچولرين ترکيبي حساب ائديريک. مثلاً اون سگيز هجالي اصلينده بير سگيز هجالي و بير اون هجالي (8+10) بؤلگولردن قورولموشدور. ايگيرمي هجالي اؤلچو ايسه شعريميزده آز ايشله‌نيلن بير اؤلچو کيمي دگر لنديريلير.

جوت هجالي قوشغولاردان سونرا، تک هجالي قوشغولارين ايضاحينا باشلاييريق.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید