استاد دکتر حسین محمدزاده صدیق در سال 1376 از سوي هيئت برگزار كننده‌ي بزرگداشت «اوحدي مراغه‌اي» براي سخنراني،به شهر مراغه دعوت شدند. براي اين كنگره‌ي بين‌المللي دو مقاله، اولي به زبان تركي و دومي را به زبان فارسي تهيه فرمودند و در جلسه‌ي سخنراني مقاله‌ي تركي خود را قرائت كردند كه از سوي رئيس اتفاقي جلسه از استاد درخواست گرديد كه مقاله را به فارسي بخوانند ولي اين توصيه با اعتراض حاضرين و دانشجويان مواجه شد و استاد نيز با بي‌اعتنايي به توصيه‌ي فرد نامبرده، به قرائت مقاله‌ي تركي خود پرداختند. در اينجا متن مقاله‌ي فارسي ايشان را تقديم مي‌كنيم.
گامی برای تدوین کتابشناسی اوحدی مراغه‌ای
شهر مراغه و سوی‌های آن از مراکز عمده‌ی تمدن بشری به شمار می‌رود و از پگاه تاریخِ اقوام ایرانی، مسکون و آباد بوده است. به نظر برخی از زبان‌شناسان و پژوهشگران رازهای اسماء جغرافیایی در نام این شهر هم اسم قوم کهنBay با تلفظ May و هم لفظ Ar در معنای جوانمرد و پهلوان وجود دارد. الفاظی که در کلمه‌ی «آذربایجان» نیز دیده می‌شوند و نشانی ا زتارخ پرفراز و نشیب اقوام سلحشور و سرافراز ایرانی در این سرزمین دارند.
بسیاری از بزرگان عالم اسلام همچون عبدالقادر - موسیقی‌شناس سترگ اندیش سدهی هفتم- شیخ اشراق - عارف بزرگ قرن نهم- دخیل - نوحه‌سرای والاجای سدهی پیشین- تشنه، ذاکر، درویشعلی عاشق و در عصر ما، حماسه‌پرداز بزرگ آذری، مرحوم «سهند» همه شناسنامه‌ی مراغه‌ای داشته‌اند و از این شهر بالیده‌اند.
رکن‌الدین اوحدی مراغه‌ای (673 ـ739هـ .) صاحب مثنوی‌های جام جم، منطق‌العشاق و دیوانی بالغ بر 15 هزار بیت یکی از این بزرگان است که امروزه بررسی اندیشه‌های او و بحث در دقائق و ظرائف آثارش مورد توجه ما قرار گرفته است.
آنچه در پی می‌آید گامی است در راه تدوین کتابشناسی آثار این سخنور ژرف اندیش قرن هفتم که بی‌گمان نقائص و ناگفته‌های آن در «گنگره‌ی ملی بررسی اندیشه‌های اوحدی مراغه‌ای» تکمیل خواهد شد:
1. آ. کریمسکی. تاریخ ایران و تاریخ و ادبیات و تصوف ایرانی، ج3، مسکو، 1917، ص95 (روسی).
2. آقا بزرگ تهرانی. الذریعه الی تصانیف الشیعه، تهران، ج1، ص112ـ 111.
3. ابن یوسف شیرازی. فهرست کتابخانه‌ی مجلس شورای ملی، کتب خطی فارسی، تهران، 1318ش.، ص167، 688، 687 .
4. ابن یوسف شیرازی. فهرست‌کتابخانه‌ی مدرسه‌ی عالی سپهسالار، ج2، تهران، 1318ش.، ص488 ـ 486 .
5. ابن‌المبارک محمد قزوینی حکیم. ترجمه‌ی مجالس النفائس، تهران، 1323ش.، ص 328 ـ 327 .
6. ادوارد براون، از سعدی تا جامی، ترجمه‌ی علی اصغر حکمت، تهران، ص 159ـ 156.
7. اسماعیل پاشا البغدادی. اسماء المؤلفین و آثار المصنّفین، اسلامبول، 1951، ج1 ص228.
8. امیرالملک سید محمد صدیق حسن‌خان بهادر. شمع انجمن، هندوستان، 1293هـ . ص67 .
9. امین احمد رازی. هفت اقلیم، کلکته، 1918، ص473.
10. بهاءالدین خرمشاهی. حافظ نامه. تهران، 1367، ج1، ص70 ـ 65.
11. بهمن میرزا قاجار. تذکره‌ی محمد شاهی، نسخه‌ی خطی کتابخانه‌ی مجلس، ش 903 (تالیف در1247)، رشته‌ی اول، ص52.
12. چارلز ریو. فهرست نسخ خطی موزه‌ی بریتانیا، ج2، 1881، ص615 (انگلیسی).
13. ح. م. صدیق. زندگی و اندیشه‌ی نظامی، تهران، 1360، انتشارات توس. ص161ـ 141 (مأخوذ و ترجمه از«تاریخ ادبیات آذربایجان» چاپ باکو 1940).
14. حسن طالقانی، نامه‌ی دانشوران ناصری، ج2، تهران، 1296.
15. حسین دوزگون. مراغه‌لی اوحدی کیمدیر، هفته‌نامه‌ی سهند، تهران، 1374، ش 257(ترکی).
16. حسین مسرور. شرح حال اوحدی مراغه‌ای، مجله‌ی ارمغان، سال نهم، ش2ـ 3، تهران، خرداد 1307، ص125ـ 134.
17. حمدالله قزوینی. تاریخ گزیده، لندن، 1910، ص816 .
18. حمید آراسلی. آذربایجان ادبیاتی تاریخی، باکو، 1943، ج1، ص127 (ترکی).
19. خانبابا مشار. فهرست کتابهای چاپی فارسی، ج1، ص73.
20. دولتشاه سمرقندی این تذکره را در سال 896 تالیف کرده است، یعنی حدود 150 سال پس از وفات اوحدی.
21. دولتشاه سمرقندی. تذکرة‌الشعرا، چاپ ليدن، 1900م . ص 215ـ 210.
22. ذبیح الله صفا. تاریخ ادبیات در ایران، ج 3. بخش 20. ص 844 ـ 831.
23. رضا زاده شفق، تاریخ ادبیات ایران، تهران، 1313ش.، ص137ـ 136.
24. رضاقلی‌خان هدایت، ریاض‌العارفین، تهران، 1305هـ . ص 37ـ 34.
25. رضاقلی‌خان هدایت، مجمع‌الفصحاء، تهران، 1295 هـ . ص 98ـ 94.
26. سلطان حسین بایقرا، مجالس العشاق، کانپور، 1314(تالیف در 1163)، ص 77ـ 75.
27. شبلی نعمانی. شعر العجم، ترجمه‌ی سید محمد تقی فخر داعی، تهران، 1368، ج2، ص 8 ـ 1.
28. شمس الدین سامی. قاموس الاعلام، اسلامبول، 1316، ج2، ص لا106 (ترکی).
29. عباس اقبال آشتیانی. تاریخ مفصل ایران از استیلای مغول تا اعلان مشروطیت، تهران، 1312ش.، ج1، ص548 ـ 547.
30. عبدالرحمن جامی. نفحات‌الانس، لکهنو، 1333(تالیف در 838)، ص 546ـ 545.
31. علینقی منزوی. فهرست نسخه‌های خطی، ج3، ص2243، ج4، ص 2735 و 2818.
32. غلامحسین بیگدلی. اوحدی، باکو، 1962، 192ص. (رساله‌ی دکتری ـ ترکی).
33. غلامحسین بیگدلی. ماراغالی اوحدی آذربایجان ژورنالی، شماره‌ی 3، 1959 (ترکی).
34. محمد ابن عبدالرسول حسینی الزنوزی التبریزی. ریاضی الجّنه، تالیف در 1216، نسخه‌ی کتابخانه‌ی حاج محمد آقا نخجوانی، روضه‌ی پنجم، قسم دوم، ص 3 و 8 ـ 802.
35. محمد علی تربیت. دانشمندان آذربایجان، تهران، 1314ش.، ص 56ـ 55.
36. محمد علی مدرس تبریزی خیابانی. ریحانة‌الادب، تهران1326ش، ج1، ص124ـ 123.
37. محمد فؤاد کؤپرولو. تورک ادبیاتیندا ایلک متصوفّلر. استانبول، 1918، ص 225 (ترکی).
38. محمد قدرت‌الله گوپاموی. نتایج الافکار، بمبئی، 1336ش، ص23.
39. محمود فرخ. خلاصه‌ی احوال و آثار اوحدی، چاپ آزادی، مشهد، 1336ش.
40. محمود فرخ. در پیرامون اوحدی مراغه‌ای، نشریه‌ی فرهنگ خراسان، ج1، ش1، ص4 ت3.
41. معصومعلی نعمت اللهی شیرازی. طرائق الحقائق، تهران، 1319، ص283ـ 282.
42. میر غیاث‌الدین محمد خواندمیر. حبیب السیر، ج 3 و 4، تهرن، 1333ش.، ص221 ـ220 (تالیف در 930).
43. میرزا آقا قلی‌زاده، وطن اوغروندا ژورنالی، باکو، 1944، ص98 (شماره 3) (ترکی).
44. نورالله بن شریف حسینی مرعشی شوشتری. مجالس المؤمنین، تهران، 126هـ . مجلس6 .
45. وحید دستگردی. اوحدی مراغه‌ای اصفهانی، ارمغان، ش23. ص 87 ـ 82.
46. هرمان اته. تاریخ ادبیات فارسی، ترجمه‌ی رضازاده شفق، تهران، 1337ش.، ص178.
47. ی. ا. برتلس. مسائل تاریخ ادبیات ایران، لنینگراد، 1928.
48. یونس مروارید، مراغه (افرازه رود)، تهران، 1360، ص420ـ 417.
49. Encyclopedie de lislame tom 1, paris 1913 p. 526