نثریمیز دونن‌دن بوگونه

تایی تاپیلمایان دونیا مدنیت آثاری مجموعه‌سی ایچینده اؤزونه مهم یئرتوتان ایسلام دونیاسیندا یارانان تورکجه بدیعی نثر اثرلری، تأسف‌له طاغوتی رژیمین دوشمن‌لیگی نتیجه‌سینده، ایراندا هئچ تانینمامیشدیر. تورکجه‌میزده یارانان یوزلر «قصص»، «ناغیل‌لار»، «فتوت نامه»‌لر و سائره، قرنلر بوندان اول خزر دنیزینین شرق و غربینده یاشایان مسلمان تورکلر الیله، ایسلامی ادبیات تاریخینه یاغیش کیمی آرتیریلان اینجی‌لردیر. نثر مدنیتیمیز حاققیندا چوخ گئنیش دانیشماق لازیم‌دیر. واختیله «تفتازانی»‌نین تورکجه یازدیغی نثر مجموعه‌سی، فارسجا یازیلان نثر اثرلرینین انکشافیندادا چوخ تاثیر بوراخمیشدیر. فارس دیلینده یازیلان تاریخی نثر اثر لرینین بیر چوخو تورکجه بدیعی نثر اثر لریندن ایلهام آلیناراق و یا تورک اولان ناشرلر طرفیندن قلمه آلینمیشدیر.

تورکجه نثر اثرلرینی کلاسیک دؤوره‌ده، آشاغیداکی بؤلوملره سیرالایا بیله‌ریک:

1ـ دینی ماهیت داشییان اثرلر: « وسیلۀالنجاۀ »، « نهج‌الفرادیس » کیمی

2ـ عرفانی ماهیت داشییان اثرلر: « قوش دیلی » کیتابی و «فتوت‌نامه‌لر» کیمی.

3ـ تاریخی نثر اثرلری: بیر چوخ « سلجوق نامه »، «صالتوق نامه» و. . . « اوغوز نامه »لر کیمی.

4ـ تعلیمی ـ اخلاقی ماهیت داشییان اثرلر: « اخلاق جلالی »، « اخلاق منصوری » و . . . کیمی.

5ـ اسطوره‌ای و افسانه‌ای ماهیت داشییان اثرلر: دده قورقود حماسه‌لری کیمی.

6ـ علمی ماهییت داشییان اثرلر: عبدالقادر مراغه‌ای‌نین « شرح الادوار » اثری و « ذخیره نظامشاهی » کیمی

بو مجموعه‌یه قرآن تفسیرلری و بیر چوخ دینی ایضاحلی اثرلری آرتیر مالییق.

یوزلر ایسلام دونیاسینین اورتاق و مشترک اثرلری اولان کلیله و دمنه، اسکندرنامه، مرزبان نامه، مین بیر گئجه اثرلری‌ده یوز ایللر بوندان قاباق دفعه‌لرله دیلیمیزه ترجمه ائدیلمیشدیر.

« شهدا نامه » نشاطی‌نین اثری و محمدبن سلیمان فضولی‌نین « حدیقۀالسعدا » کیمی مستقل کیفیتی اولان اثرلریمیزده واردیر.

تاسف‌له بو اثر لرین هئچ بیریسی معین سبب‌لره گؤره ایراندا تدریس اولمامیشدیر و جاوانلاریمیز بعضاً بئله ظن ائدیرلرکی تورکجه میزده نثر مدنییت تجربه میز یوخدور! حال بوکی تام عکسینه دیر و باشقا دیللرده او جمله‌دن فارس دیلینده‌ده نثر مدنیت تجربه‌سی تورکجه‌یه و تورک دوشونجه صاحیب‌لری و یازارلارینا عاییددیر. یاخین ایللرده طاغوت زامانیندا، بیزیم یازیچی لاریمیز اؤزلری ایسته‌مه‌دن نثر ایله یازدیغلاری مدرن ادبیات نوعلارینا عایید اثرلرین فارسجا یازمیشلار. انقلابدان سؤنرا جوانلاریمیز و یازیچی لاریمیز فارسجا یازیلان دونیا شهرتلی اثرلریمیزی تورکجه‌یه ترجمه‌یه باشلادیلار. بو اثرلرین بیر چوخو اینگیلیزجه، آلمانجا، روسجا و فرانسیزجایادا  چئوریلمیشدیر.

بورادا تقدیم اولونان « به‌یل عزالیلاری » اثری، ایراندا یازیلان اَن معروف مدرن قیسا حکایه (Short  story ) دیر، بو اثرین بیر ناغیلی اوزوندن فارسجا « گاو » فیلمی‌ده چکیلمیشدیر. اثرین مؤلیفی مرحوم دوقتور غلامحسین ساعدی (گوهر مراد) فارسجا قیرخا یاخین نثر اثری یاراتمیشدیر، بو اثرلرین ترجمه‌سی چاغداش گنجلییمیزین واجب طلباتینداندیر.

« به‌یل عزالیلاری » اثرینی معاصر شعر دونیامیزدا اؤزونه لایق یئر توتا بیلن خانیم « نیگارخیاوی » دیلیمیزه چئویر میشلر. نیگار خانیمین ترجمه‌سی گؤستریرکی او دیلیمیزین اینجه لیکلرینه درین‌دن تانیش اولان بیر یازیچی و ترجمه‌چی کیمی شهرت قازاناجاقدیر. اونون ترجمه سینی اؤزه‌للیک و گؤزه‌للیگی حاققیندا اثرین تام نشریندن سونرا دانیشا جاغیق.



[1] ساعدی، غلامحسین. بَه‌یل عزالیلاری، چئویرن: نگار خیاوی، تبریز، اختر، 1382.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید